Polavaram Project (పోలవరం ప్రాజెక్ట్) ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రానికి జీవనాడిగా పేరొందింది. గోదావరి నది మీద భారీగా నిర్మిస్తున్న ఈ నీటిపారుదల ప్రాజెక్టు సాగనీరుతో పాటు విద్యుత్ ఉత్పత్తి లక్ష్యంగా ఏర్పాటుచేయబడింది. 1941లో ప్రతిపాదన వచ్చినప్పటి నుండి 2004లో నిర్మాణం మొదలై, ఈ ప్రాజెక్టు అనేక కారణాలతో జాప్యం చెందుతూ వస్తోంది. ఇప్పుడు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం 2027 నాటికి పూర్తి చేస్తామని చెబుతోంది. అయితే ఆలస్యానికి గల ప్రధాన కారణాలు, నిర్మాణ పురోగతి మరియు రాబోయే ప్రణాళికలను ఈ కథనంలో పరిశీలిద్దాం.
1. పోలవరం ప్రాజెక్టు – నేపథ్యం
1941లో ఎల్. వెంకటకృష్ణ అయ్యర్ గారు గోదావరిపై రిజర్వాయర్ ప్రతిపాదనలు చేసారు. మొదట ఈ ప్రాజెక్టు వ్యయం రూ. 129 కోట్లుగా అంచనా వేయబడింది. అయితే 2021 నాటికి ప్రాజెక్టు ఖర్చు రూ. 55,548 కోట్లుకి పెరిగింది.
ప్రాజెక్టు ప్రధాన భాగాలు:
- రిజర్వాయర్
- స్పిల్‌వే
- విద్యుత్ ఉత్పత్తి కేంద్రం
2. జాప్యానికి గల ముఖ్య కారణాలు
- ఆర్థిక వనరుల కొరత
రాష్ట్ర విభజన తర్వాత కేంద్రం 2013 ధరల ఆధారంగా మాత్రమే నిధులు ఇస్తామని నిర్ణయించింది. కానీ ప్రస్తుత వ్యయం భారీగా పెరగడంతో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఆర్థిక సాయం కోసం కేంద్రాన్ని నమ్మాల్సి వచ్చింది. - పునరావాస సమస్య (R&R)
పోలవరం నిర్మాణంతో 40,000+ కుటుంబాలు నిర్వాసితులయ్యాయి. వారికి పునరావాసం ఇంకా పూర్తిగా అమలుచేయలేదు. తాగునీరు, రోడ్లు, పాఠశాలలు వంటి ప్రాథమిక సౌకర్యాలు లేక ప్రజలు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. - సాంకేతిక సమస్యలు
స్పిల్‌వే గేట్లు, డయాఫ్రం వాల్ నిర్మాణంలో ప్రమాదాలు మరియు వరదల కారణంగా కుంగిన గైడ్‌బండ్ ను పునర్నిర్మించాల్సి వచ్చింది.
3. ప్రాజెక్టు పురోగతి
- 2017 నాటికి కుడి కాలువ మట్టిపని 100% మరియు లైనింగ్ 81% పూర్తయింది.
- 2021 నాటికి కాఫర్ డ్యామ్ 42.5 మీటర్ల ఎత్తులో నిర్మాణం పూర్తి చేశారు.
- ఇప్పటి వరకు 72% పనులు పూర్తయినట్లు చెప్పబడుతోంది.
4. రాబోయే ప్రణాళికలు
ప్రస్తుత కూటమి ప్రభుత్వం పోలవరం నిర్మాణాన్ని 2027 డిసెంబర్ నాటికి పూర్తి చేస్తామని ప్రకటించింది. ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు ప్రతి నెలా ప్రాజెక్టును సందర్శించి పనుల పురోగతిని సమీక్షిస్తున్నారు.
ప్రాధాన్యపెట్టిన పనులు:
- డయాఫ్రం వాల్
- ఎర్త్ కం రాక్ ఫిల్ డ్యాం
- స్పిల్ ఛానల్
- ఐకానిక్ వంతెన నిర్మాణం
5. ప్రయోజనాలు మరియు భవిష్యత్తు
- 7.2 లక్షల ఎకరాలకు సాగునీరు అందుతుంది.
- ఉమ్మడి పశ్చిమగోదావరి జిల్లాలో 17 మండలాలు మరియు ఇతర జిల్లాల్లో 54 మండలాలు లబ్ధి పొందుతాయి.
- విద్యుత్ ఉత్పత్తితో రాష్ట్రానికి ఆర్థిక లాభాలు కూడా అందుతాయి.
6. సమ్మగ్ర అవగాహన
పోలవరం ప్రాజెక్టు ఆలస్యానికి గల కారణాలు ఆర్థిక సమస్యలు, నిర్వాసితుల పునరావాస సమస్యలు మరియు పనుల్లో సాంకేతిక అవరోధాలు అని స్పష్టమవుతుంది. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం వేగంగా నిర్మాణ పనులను పూర్తి చేసి 2027 నాటికి ప్రజలకు ఈ ప్రాజెక్టును అందించాలన్న ఆశాజనక ప్రకటన చేస్తోంది.
ముగింపు
దశాబ్దాలుగా సాగుతున్న ఈ ప్రాజెక్టు పూర్తయితే ఆంధ్రప్రదేశ్ వ్యవసాయానికి, నీటిపారుదల రంగానికి అమోఘమైన బలమైన సదుపాయం ఏర్పడుతుంది. అయితే, పునరావాస సమస్యల పరిష్కారం మరియు కేంద్ర సహాయం లేకపోతే ప్రాజెక్టు పూర్తి చేయడం కష్టమే.
