భారతదేశంలో ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థను సమర్థంగా కొనసాగించేందుకు ప్రతి కొన్ని దశాబ్దాలకోసారి డీలిమిటేషన్ (నియోజకవర్గాల పునర్విభజన) జరుగుతుంది. అయితే, 2026లో జరిగే డీలిమిటేషన్ ప్రక్రియ వల్ల దక్షిణాది రాష్ట్రాల ఎంపీ సీట్లు తగ్గే ప్రమాదం ఉందన్న భయం వ్యక్తమవుతోంది. ఆంధ్రప్రదేశ్ మాజీ ముఖ్యమంత్రి వైఎస్ జగన్ మోహన్ రెడ్డి ఈ సమస్యను ముందుగా గుర్తించి, ప్రధాని నరేంద్ర మోదీకి లేఖ రాస్తూ దక్షిణాది రాష్ట్రాల ప్రాతినిధ్యం తగ్గకుండా చూడాలని విజ్ఞప్తి చేశారు.
డీలిమిటేషన్ ప్రక్రియలో జనాభా పెరుగుదల ప్రధాన ప్రమాణంగా తీసుకుంటారు. ఉత్తరాది రాష్ట్రాల్లో జనాభా వేగంగా పెరుగుతుండటంతో, వారికి లోక్సభ సీట్లు పెరిగే అవకాశముంది. దక్షిణాది రాష్ట్రాలు జనాభా నియంత్రణలో శ్రద్ధ పెట్టడంతో అవి నష్టపోవాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది. ఈ నేపథ్యంలో జగన్ లేఖ సర్వత్రా చర్చనీయాంశంగా మారింది.
డీలిమిటేషన్ అంటే ఏమిటి?
డీలిమిటేషన్ అనేది ఎన్నికల నియోజకవర్గాల పునర్విభజన ప్రక్రియ. ఇది ప్రజాస్వామ్య ప్రాతినిధ్యం సమర్థంగా ఉండేందుకు ప్రజాభివృద్ధి, జనాభా మార్పులను బట్టి విభజన చేయడమే దీని లక్ష్యం. భారత రాజ్యాంగం ప్రకారం, ఈ ప్రక్రియ ప్రతి 25 సంవత్సరాలకు ఒకసారి జరుగుతుంది.
డీలిమిటేషన్ ముఖ్యాంశాలు:
పార్లమెంటరీ, అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాల సరిహద్దులు మారుస్తుంది
జనాభా ప్రాతిపదికన సీట్ల సంఖ్యను పెంచడం లేదా తగ్గించడం జరుగుతుంది
ప్రతిసారి రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా అమలు చేయబడుతుంది
డీలిమిటేషన్ వల్ల దక్షిణాది రాష్ట్రాలపై ప్రభావం
ఈ ప్రక్రియ ఉత్తరాది రాష్ట్రాలకు లాభదాయకం, కానీ దక్షిణాది రాష్ట్రాలకు నష్టం చేసే అవకాశముంది. జనాభా ప్రాతిపదికన సీట్ల సంఖ్యను కేటాయిస్తే, ఉత్తరాది రాష్ట్రాల లోక్సభ స్థానాలు పెరుగుతాయి.
దక్షిణాది రాష్ట్రాలకు కలిగే నష్టాలు:
🔹 జనాభా నియంత్రణ పాలసీల వల్ల దక్షిణాది ప్రాతినిధ్యం తగ్గే ప్రమాదం
🔹 అభివృద్ధి శ్రద్ధ పెంచిన రాష్ట్రాలు రాజకీయంగా బలహీనపడే అవకాశం
🔹 కేంద్ర ప్రభుత్వ నిధుల కేటాయింపుల్లో నష్టపోయే అవకాశం
ప్రస్తుతం దక్షిణాది రాష్ట్రాలకు 129 లోక్సభ సీట్లు ఉన్నాయి. డీలిమిటేషన్ తర్వాత ఈ సంఖ్య 100 కు తగ్గే అవకాశం ఉందని అంచనా.
జగన్ లేఖలో ముఖ్యాంశాలు
జగన్ ప్రధాని మోదీకి రాసిన లేఖలో ఈ ముఖ్యాంశాలను ప్రస్తావించారు:
డీలిమిటేషన్ వల్ల దక్షిణాది రాష్ట్రాలు నష్టపోకూడదు
ప్రస్తుత జనాభా గణాంకాల ఆధారంగా కాకుండా ప్రత్యేక విధానం రూపొందించాలి
ప్రతి రాష్ట్రానికి సమాన ప్రాతినిధ్యం కల్పించేలా నిర్ణయం తీసుకోవాలి
ఈ లేఖ ద్వారా జగన్ దక్షిణాది హక్కులను కాపాడే ప్రయత్నం చేశారు.
డీలిమిటేషన్పై ఇతర రాష్ట్రాల వైఖరి
డీలిమిటేషన్ ప్రక్రియపై ఇతర దక్షిణాది రాష్ట్రాలు కూడా ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నాయి.
తమిళనాడు: సీఎం స్టాలిన్ అఖిలపక్ష సమావేశం నిర్వహించి కేంద్రాన్ని తీవ్రంగా హెచ్చరించారు.
కర్ణాటక: మాజీ సీఎం కుమారస్వామి మాట్లాడుతూ దక్షిణాదికి అన్యాయం జరుగుతుందని వ్యాఖ్యానించారు.
తెలంగాణ: మంత్రి కేటీఆర్ రాష్ట్రాల హక్కుల కోసం ఐక్యంగా పోరాడాల్సిన అవసరం ఉందని అన్నారు.
ఈ విధంగా దక్షిణాది నేతలు డీలిమిటేషన్ను వ్యతిరేకిస్తున్నారు.
డీలిమిటేషన్పై కేంద్రం వైఖరి
👉 కేంద్ర ప్రభుత్వం 2026 నాటికి డీలిమిటేషన్ను పూర్తి చేయాలని భావిస్తోంది.
👉 బీజేపీ వర్గాలు జనాభా పెరుగుదల ప్రకారం సీట్లు కేటాయించాలనే అభిప్రాయంతో ఉన్నాయి.
👉 విపక్ష పార్టీలు దీన్ని “దక్షిణాది రాష్ట్రాలను రాజకీయంగా బలహీనపరిచే ప్రయత్నం”గా పేర్కొంటున్నాయి.
conclusion
డీలిమిటేషన్ ప్రక్రియ భారత ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థలో ఒక కీలక మార్పు. అయితే, ఇది దక్షిణాది రాష్ట్రాలకు అన్యాయం చేసేలా ఉండకూడదు. జగన్ లేఖ ద్వారా ఈ సమస్యను జాతీయ స్థాయికి తీసుకెళ్లే ప్రయత్నం జరిగింది. జనాభా పెరుగుదలకే కాదు, అభివృద్ధి సాధించిన రాష్ట్రాల ప్రయత్నాలను కూడా గుర్తించి ప్రాతినిధ్యం కేటాయించేలా కొత్త విధానం అవసరం.
FAQ’s
. డీలిమిటేషన్ ప్రక్రియ ఎలా పనిచేస్తుంది?
డీలిమిటేషన్ నియోజకవర్గాల పునర్విభజనకు సంబంధించిన ప్రక్రియ. ఇది జనాభా మార్పులను బట్టి అమలు చేయబడుతుంది.
. డీలిమిటేషన్ వల్ల దక్షిణాది రాష్ట్రాలకు ఎలాంటి నష్టం?
ఈ ప్రక్రియ వల్ల లోక్సభలో దక్షిణాది రాష్ట్రాల ప్రాతినిధ్యం తగ్గే ప్రమాదం ఉంది.
. జగన్ లేఖలో ముఖ్యాంశాలు ఏమిటి?
జనాభా లెక్కల ఆధారంగా డీలిమిటేషన్ కాకుండా, అన్ని రాష్ట్రాలకు సమాన ప్రాతినిధ్యం కల్పించాలని ప్రధాని మోదీకి జగన్ విజ్ఞప్తి చేశారు.
. డీలిమిటేషన్ ప్రక్రియ 2026లో ఖచ్చితంగా జరుగుతుందా?
ప్రస్తుతం కేంద్రం ఈ ప్రక్రియను చేపట్టాలని యోచనలో ఉంది, కానీ దీనిపై ఇంకా అధికారిక నిర్ణయం లేదు.
📢 మీకు ఈ సమాచారం ఉపయోగకరంగా అనిపిస్తే, మీ మిత్రులు, కుటుంబ సభ్యులతో షేర్ చేయండి. తాజా అప్డేట్స్ కోసం BuzzToday.in వెబ్సైట్ సందర్శించండి.