పార్లమెంట్ 2024 శీతాకాల సమావేశాలలో ‘వన్ నేషన్ – వన్ ఎలక్షన్’ బిల్లు లోక్‌సభలో ఎన్డీఏ ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టింది. ఈ బిల్లు దేశవ్యాప్తంగా లోక్‌సభ మరియు రాష్ట్ర అసెంబ్లీ ఎన్నికలను సమకాలీకరించే ప్రణాళికతో ప్రజాస్వామ్యానికి సంబంధించి అనేక చర్చలను ముందుకు తీసుకువెళ్లింది. 269 మంది ఎంపీలు బిల్లుకు మద్దతు తెలుపగా, 198 మంది వ్యతిరేకించారు.
1. బిల్లులోని ముఖ్యాంశాలు
ముఖ్యమైన ప్రాముఖ్యతను కలిగిన ‘వన్ నేషన్ – వన్ ఎలక్షన్’ బిల్లు దేశంలో అన్ని ఎన్నికలను సమకాలీకరించడానికి ప్రస్తావించబడింది. ఇందులో లోక్‌సభ మరియు రాష్ట్ర అసెంబ్లీ ఎన్నికలు ఒకేసారి నిర్వహించాలనే ఉద్దేశ్యంతో అనేక సవరణలు, చట్టాలు ప్రతిపాదించబడ్డాయి.
2. ప్రతిపక్షాల అభ్యంతరాలు
ఈ బిల్లు ప్రవేశపెట్టిన వెంటనే విపక్షాలు తీవ్రంగా అభ్యంతరం వ్యక్తం చేశాయి. కాంగ్రెస్ పార్టీ ఎంపీ మనీష్ తివారీ ఈ బిల్లును రాజ్యాంగం యొక్క మౌలిక నిర్మాణంపై దాడిగా పేర్కొన్నారు. ఆయన ప్రకారం, ఫెడరలిజం మరియు ప్రజాస్వామ్య సిద్ధాంతాలు రాజ్యాంగానికి మినహాయించి ఉండటంతో, ఈ బిల్లుకు అనుగుణంగా సవరణలు చేయడం రాజ్యాంగంలో తీవ్ర మార్పుల కంటే ఎక్కువ.
సమాజవాది పార్టీ ఎంపీ ధర్మేంద్ర యాదవ్ కూడా ఈ బిల్లుకు వ్యతిరేకంగా మాట్లాడారు, ఇది రాజ్యాంగసూత్రాలను బలంగా ఉల్లంఘించే ప్రయత్నంగా అభివర్ణించారు.
3. కమిటీ సిఫార్సులు
సెప్టెంబర్ నెలలో, యూనియన్ కేబినెట్ రామ్ నాథ్ కోవింద్ నేతృత్వంలోని కమిటీ సమకాలిక ఎన్నికల అమలు కోసం సిఫార్సులు చేసింది. ఈ సిఫార్సుల ప్రకారం, మొదట లోక్‌సభ మరియు రాష్ట్ర అసెంబ్లీ ఎన్నికలు నిర్వహించాలని, తర్వాత లోకల్ బాడీ ఎన్నికలు 100 రోజుల్లో నిర్వహించాలని సూచించారు. కమిటీ, ప్రతి ఎన్నికకు ఒకే ఎలక్టోరల్ రోల్ కావాలని మరియు ఒకే ఫోటో ఐడీ కార్డు ఉపయోగించాలని ప్రతిపాదించింది.
4. బిల్లుకు మద్దతు
పరస్పరంగా, బీజేపీ నేత గిరిరాజ్ సింగ్ ఈ బిల్లుకు మద్దతు తెలిపారు, ఇది భారతదేశ అభివృద్ధి కోసం అవసరమని అన్నారు. వైసీపీ, బీజేడీ, మరియు ఏఐఏడీఎంకే వంటి ఇతర పార్టీలు కూడా ఈ బిల్లుకు మద్దతు తెలపడం ముఖ్యమైన అంశంగా నిలిచింది.
5. ఎన్నికల నిర్వహణ మరియు మరిన్ని సవరణలు
ఈ బిల్లును అమలు చేసేందుకు, ఎలక్షన్ కమిషన్ కు నిత్యావసర పరికరాలను కొనుగోలు చేసేందుకు ముందస్తు ప్రణాళికలు రూపొందించాలని సూచించబడింది. ఈవీఎం, వీవీప్యాట్ వంటి పరికరాలు సమర్థవంతంగా ఉపయోగపడటానికి ఈ కమిటీ ప్రతిపాదించింది.
6. ప్రభుత్వానికి మద్దతు అవసరం
ప్రస్తుతంలో లోక్‌సభ 542 సభ్యులతో ఉంది, అందులో 361 సభ్యులు మద్దతు ఇవ్వాలి. అలాగే, రాజ్యసభలో ఎన్డీఏ ప్రభుత్వానికి 154 మంది ఎంపీలు మద్దతు అవసరం.
7. విపక్షాల నిరసనలు
టీఎంసీ ఎంపీ అభిషేక్ బనర్జీ ఈ బిల్లును ప్రజాస్వామ్యంపై దాడిగా పేర్కొన్నారు. ఆయన ప్రకారం, ఈ బిల్లు ప్రజలకు వోటింగ్ హక్కును దొంగలించేందుకు ఉద్దేశించబడి ఉందని, అది భారతదేశం యొక్క ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థను ఉల్లంఘించేలా మారుతోంది.
మొత్తం
ఈ ‘వన్ నేషన్ – వన్ ఎలక్షన్’ బిల్లు పార్లమెంట్‌లో చర్చల కేంద్రంగా మారింది. ప్రజాస్వామ్యం, రాజ్యసంస్థలు మరియు ఫెడరలిజం పట్ల జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలని విపక్షాలు అభ్యంతరాలు వ్యక్తం చేస్తున్నా, ఎన్డీఏ ప్రభుత్వం ఈ చట్టాన్ని ముందుకు తీసుకువెళ్లడం రాజ్యాంగ సమీక్షలను కోరుతుంది.
