ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రత్యేక హోదా వివాదం

ఆంధ్రప్రదేశ్ విభజన తరువాత ప్రత్యేక హోదా అంశం రాజకీయం, ప్రజా జీవితాల్లో ప్రధాన చర్చగా మారింది. తాజాగా, ఆంధ్రప్రదేశ్ హైకోర్టు ఈ అంశంపై దాఖలైన పిటిషన్‌పై విచారణ చేపట్టింది. అయితే, ఈ అంశంపై కేంద్ర ప్రభుత్వం చేసిన వ్యాఖ్యలు ఇప్పుడు హాట్ టాపిక్‌గా నిలిచాయి.

పిటిషన్ ప్రధానాంశాలు

పిటిషన్‌లో, ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు ప్రత్యేక హోదా ఇచ్చేందుకు కోర్టు ఆదేశాలు జారీ చేయాలని కోరారు.

• ప్రత్యేక హోదా లేకపోవడం వల్ల రాష్ట్ర అభివృద్ధిపై నేరుగా ప్రభావం పడుతోందని పిటిషనర్ పేర్కొన్నారు.
• ప్రత్యేక హోదా అనేది ఆంధ్ర ప్రజల హక్కు అని పేర్కొన్నారు.

కేంద్రం ఏమన్నది?

కేంద్ర ప్రభుత్వం హైకోర్టు ముందు తమ వాదనలను వినిపించింది.

1. ప్రత్యేక హోదా అనేది కేవలం మౌఖిక హామీ మాత్రమేనని, ఎలాంటి వ్రాతపూర్వక ప్రకటన లేదని స్పష్టం చేసింది.
2. రాష్ట్రానికి ఇచ్చే ప్రత్యేక హోదా నిర్ణయం పార్లమెంట్‌లో తీసుకోవాల్సిన అంశం అని చెప్పింది.
3. కోర్టు దీనిపై ప్రత్యక్షంగా జోక్యం చేసుకోలేదని అభిప్రాయపడింది.

కోర్టు అభిప్రాయం

హైకోర్టు పిటిషన్‌పై పలు కీలక వ్యాఖ్యలు చేసింది.

• ఈ అంశం కోర్టు పరిధిలోకి వస్తుందా అనే న్యాయపరమైన చర్చ ప్రారంభమైంది.
• ప్రత్యేక హోదా లేకపోవడం వల్ల రాష్ట్రంపై ఎలాంటి ప్రభావం పడుతుందో వివరణాత్మక వివరాలు అందించాల్సిందిగా పిటిషనర్‌ను కోర్టు కోరింది.
• ఇది కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య చర్చకు సంబంధించిన అంశం అని హైకోర్టు అభిప్రాయపడింది.

ప్రత్యేక హోదా క్రమమేంటంటే?

2014 విభజన సమయంలో హామీలు

1. రాష్ట్ర విభజన సమయంలో, ప్రత్యేక హోదా ఏపీకి ప్రధాన అంశంగా ఉపసంహరించబడింది.
2. మాజీ ప్రధాని మన్మోహన్ సింగ్ ప్రస్తావించిన హామీలు, ఆ తర్వాత ప్రధాని మోదీ భరోసా అందించినప్పటికీ, ఇవి అమలు జరగలేదు.

ప్రభావం

• ప్రత్యేక హోదా పొందిన రాష్ట్రాలు అభివృద్ధిలో వేగం చూపాయి.
• అయితే, ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రత్యేక హోదా లేకుండా రెవెన్యూ లోటుతో ఇబ్బంది పడుతోంది.

రాజకీయ పార్టీల స్పందన

1. వైఎస్సార్ కాంగ్రెస్ పార్టీ ప్రత్యేక హోదాపై తమ వాదనను మళ్లీ మళ్లీ గుర్తుచేస్తోంది.
2. తెలుగుదేశం పార్టీ విభజన సమయంలో బీజేపీతో కలిసి పనిచేసినందుకు కారణం వాళ్లే అని వ్యతిరేకుల విమర్శలు ఎదుర్కొంటోంది.
3. ప్రత్యేక హోదా విషయంలో ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రజల నిరాశ రోజురోజుకూ పెరుగుతోందని రాజకీయ విశ్లేషకులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.

ప్రభుత్వాలు ఏమి చేయాలి?

1. కేంద్రం ప్రత్యేక హోదాపై వివరాలు స్పష్టత ఇవ్వాలి.
2. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం పిటిషన్ ద్వారా కేంద్రం మీద ఒత్తిడి పెంచాలి.
3. రాజకీయ అంశాలకతీతంగా ప్రజల ఆకాంక్షలను ముందుకు తీసుకెళ్లాలి.

భవిష్యత్తు చర్చలు

ఈ అంశంపై కోర్టు విచారణ ఇంకా కొనసాగుతోంది.

• ఆగమేఘాల మీద తీర్పు రాకపోవచ్చు, కానీ, దీని వల్ల ప్రజల్లో చైతన్యం కలగడమే కాకుండా రాజకీయ ఒత్తిళ్లు పెరుగుతాయి.
• కొత్త పార్లమెంట్ సమావేశాల్లో ఈ అంశం చర్చకు వచ్చే అవకాశముంది.